Мэтай місіі ОСАРТ з'яўляецца праверка характарыстык эксплуатацыйнай бяспекі атамнай электрастанцыі на адпаведнасць стандартам бяспекі МАГАТЭ, дача рэкамендацый і прапаноў для далейшага паляпшэння і выяўленне добрых практык, якімі можна было б падзяліцца з атамнымі электрастанцыямі па ўсім свеце.
З матэрыяламі справаздачы, размешчанымі на сайце МАГАТЭ, можна азнаёміцца, перайшоўшы па спасылцы https://www.iaea.org/services/review-missions/calendar?page=1
Прапануем вашай увазе пераклад з англійскай мовы кароткага зместу справаздачы, а таксама яго ўвядзенне і асноўныя высновы.
Кароткі змест
Дадзеная справаздача апісвае вынікі місіі пре-ОСАРТ, праведзенай на Беларускай АЭС у перыяд з 5 па 22 жніўня 2019.
Мэтай місіі ОСАРТ з'яўляецца праверка характарыстык эксплуатацыйнай бяспекі атамнай электрастанцыі на адпаведнасць стандартам бяспекі МАГАТЭ, дача рэкамендацый і прапаноў для далейшага паляпшэння і выяўленне добрых практык, якімі можна было б падзяліцца з атамнымі электрастанцыямі па ўсім свеце.
У ходзе гэтай місіі былі правераны адзінаццаць абласцей: лідэрства і кіраванне ў мэтах забеспячэння бяспекі, навучанне і атэстацыя, эксплуатацыя, тэхнічнае абслугоўванне і рамонт, тэхнічная падтрымка, улік досведу эксплуатацыі, радыяцыйная абарона, хімія, аварыйная гатоўнасць і рэагаванне, кіраванне аварыямі і ўвод у эксплуатацыю.
Місія была праведзена пад кіраўніцтвам кіраўніка групы і намесніка кіраўніка групы (МАГАТЭ), каманда складалася з экспертаў з такіх краін як Арменія, Бельгія, Бразілія, Францыя, Нідэрланды, Расійская Федэрацыя, Славацкая Рэспубліка і Злучаныя Штаты Амерыкі, а таксама ўключала членаў МАГАТЭ і назіральнікаў з Рэспублікі Карэя і Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў. Сукупны вопыт каманды ў атамнай энергетыцы склаў прыблізна 350 гадоў.
Па выніках сваёй працы каманда МАГАТЭ сфармулявала 11 рэкамендацый і 8 прапаноў, накіраваных на ўдасканаленне эксплуатацыйнай бяспекі эксплуатуючай арганізацыі. Таксама былі вызначаны 4 добрыя практыкі.
Каманда адзначыла некалькі добрых практык:
надзейная сістэма абвесткі, якая не толькі падае сігнал трывогі, але і можа выкарыстоўвацца станцыяй для прадастаўлення маўленчай інфармацыі і інструкцый насельніцтву ў выпадку радыёлягічных і іншых аварыйных сітуацый;
наяўнасць у спецыяльнай пажарнай частцы Беларускай АЭС ахоўнага збудаванні на 60 чалавек такога ж узроўня абароненасці, як і хованкі для персаналу станцыі;
наяўнасць на блокавым пульце кіравання інтэгральнай панэлі, спецыяльна спраектаванай для кантролю і кіравання абсталяваннем, размешчаным на пляцоўцы станцыі, неабходным у аварыйных сітуацыях.
Найбольш значнымі выяўленымі рэкамендацыямі былі наступныя:
кіраўніцтву станцыі неабходна палепшыць нагляд і кантроль за праграмамі ўводу ў эксплуатацыю для забеспячэння гатоўнасці станцыі да бяспечнай эксплуатацыі;
эксплуатуючай арганізацыі варта палепшыць праграму прадухілення траплення старонніх прадметаў для прадухілення патэнцыйнага траплення старонніх прадметаў у важныя для бяспекі сістэмы і элементы станцыі;
эксплуатуючай арганізацыі варта укараніць праграму ўліку вопыту эксплуатацыі, для забеспячэння своечасовага здабывання урокаў з унутранага і вонкавага вопыту эксплуатацыі.
Кіраўніцтва Беларускай АЭС паведаміла, што мае намер разгледзець вобласці, вызначаныя для паляпшэння, і заявіла аб гатоўнасці прыняць паўторную місію прыкладна праз васемнаццаць месяцаў.
Увядзенне і асноўныя высновы
Увядзенне
Па просьбе Урада Беларусі 5-22 жніўня 2019 гады каманда міжнародных экспертаў МАГАТЭ па разглядзе пытанняў перадэксплуатацыйнай бяспекі (PreOSART) наведала Беларускую атамную электрастанцыю. Мэта місіі складалася ў тым, каб разгледзець практыку эксплуатацыі ў такіх галінах як лідэрства і менеджмент для забеспячэння бяспекі, падрыхтоўка і атэстацыя персаналу, эксплуатацыя, тэхнічнае абслугоўванне, тэхнічная падтрымка, ўлік вопыту эксплуатацыі, радыяцыйная абарона, водна-хімічны рэжым, аварыйная гатоўнасць і рэагаванне , кіравання аварыямі і ўвод у эксплуатацыю. Акрамя таго, паміж экспертамі і іх контрпартнёрамi з боку станцыі адбыўся абмен тэхнічным вопытам і ведамі датычна таго, як у далейшым можна дасягнуць агульнай мэты ў выглядзе найвышэйшых паказчыкаў у галіне эксплуатацыйнай бяспекі.
Беларуская атамная электрастанцыя размешчана недалёка ад горада Астравец у Гродзенскай вобласці, прыкладна ў 170 км на паўночны захад ад Мінска. Станцыя знаходзіцца ў дзяржаўнай уласнасці і эксплуатуецца дзяржаўным прадпрыемствам «Беларуская атамная электрастанцыя». Яна складаецца з 2 блокаў, якія выкарыстоўваюць рэактары з вадой пад ціскам (PWR), усталяванай намінальнай магутнасці 1194 МВт кожны.
Місія па разглядзе пытанняў перадэксплуатацыйнай бяспекі ў Беларусі была 207-й у праграме, якая пачалася ў 1982 годзе. У склад каманды ўвайшлі эксперты з Арменіі, Бельгіі, Бразіліі, Францыі, Нідэрландаў, Расійскай Федэрацыі, Славацкай Рэспублікі і Злучаных Штатаў Амерыкі, а таксама супрацоўнікі МАГАТЭ і назіральнікі з Рэспублікі Карэя і Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў. Калектыўны вопыт каманды ў сферы ядзернай энергетыкі склаў прыблізна 350 гадоў.
Да пачатку місіі каманда вывучыла інфармацыю, прадстаўленую МАГАТЭ і станцыяй, каб азнаёміцца з асноўнымі характарыстыкамі і перадаперацыйнымi паказчыкамі АЭС, арганізацыяй і абавязкамі персаналу, а таксама важнымі праграмамі і працэдурамі. Падчас місіі каманда падрабязна разгледзела шматлікія праграмы і працэдуры станцыі, праверыла паказчыкі работы станцыі, назірала за вядзеннем работ і правяла падрабязныя гутаркі з персаналам станцыі.
На працягу ўсёй місіі абмен інфармацыяй паміж камандай і персаналам станцыі быў адкрытым, прафесійным і прадуктыўным. Акцэнт быў зроблены на ацэнцы эфектыўнасці эксплуатацыйнай бяспекі, а не проста на змесце праграм. Высновы групы былі заснаваныя на характарыстыках станцыі ў параўнанні са стандартамі бяспекі МАГАТЭ.
Дадзеныя справаздачы абагульняе вынікі місіі ў адпаведнасці з кіраўніцтвам МАГАТЭ па разглядзе пытанняў эксплуатацыйнай бяспекі. Тэкст справаздачы адлюстроўвае толькі тыя вобласці, у якіх каманда МАГАТЭ знаходзіць дарэчным сфармуляваць рэкамендацыі, прапановы, адабрэннi, адзначыць добрыя практыкі ці добры прагрэс. Усе іншыя вобласці, якія таксама былі разгледжаны, але па іх не выяўлены магчымыя прабелы ў эксплуатацыйнай бяспецы, у тэкст справаздачы не ўключаны. Гэта адлюстравана ў справаздачы пропускам некаторых нумароў пунктаў, дзе тэкст не патрабуецца.
Асноўныя высновы
Каманда па разглядзе пытанняў перадэксплуатацыйную бяспекі прыйшла да высновы, што кіраўніцтва Беларускай АЭС прыхільна справе павышэння эксплуатацыйнай бяспекі і надзейнасці сваёй станцыі. Каманда выявіла вобласці добрых паказчыкаў працы станцыі, уключаючы наступныя:
надзейная сістэма абвесткі, якая не толькі падае сігнал трывогі, але і можа выкарыстоўвацца станцыяй для прадастаўлення маўленчай інфармацыі і інструкцый насельніцтву ў выпадку радыёлягічных і іншых аварыйных сітуацый;
стварэнне аварыйнай хованкі на 60 чалавек у пажарнай частцы станцыі з такім жа узроўнем радыелагічнай абароны, як і сховішча для персаналу станцыі;
наяўнасць на блокавым пульце кіравання інтэгральнай панэлі, спецыяльна спраектаванай для кантролю і кіравання абсталяваннем, размешчаным на пляцоўцы станцыі, неабходным у аварыйных сітуацыях.
Група ўнесла некалькі прапаноў па паляпшэнню эксплуатацыйнай бяспекі. Найбольш значныя прапановы ўключаюць наступнае:
кіраўніцтву станцыі варта ўзмацніць маніторынг і нагляд за праграмай уводу ў эксплуатацыю, каб забяспечыць адэкватную гатоўнасць станцыі да бяспечнай эксплуатацыі;
эксплуатуючай арганізацыі варта удасканаліць сваю праграму па прадухіленні патэнцыйнага траплення старонніх прадметаў у важныя для бяспекі сістэмы і элементы станцыі;
эксплуатуючай арганізацыі варта укараніць праграму ўліку вопыту эксплуатацыі, каб забяспечыць своечасовае выманне ўрокаў з ўнутранага і вонкавага вопыту эксплуатацыі.
Кіраўніцтва Беларускай АЭС паведаміла, што мае намер разгледзець вобласці, вызначаныя для паляпшэння, і заявіла аб гатоўнасці прыняць паўторную місію прыкладна праз васемнаццаць месяцаў.
