Калі запусцяць станцыю?
– Уладзімір Ільіч, прыёму грамадзян папярэднічала пасяджэнне штаба па будаўніцтве Беларускай АЭС, якое праходзіла пад вашым кіраўніцтвам. Па вашай ацэнцы – як ідзе працэс будаўніцтва? Ці ёсць нейкія праблемныя пытанні, якія не вырашаюцца або вырашаюцца складана?
– Да праблем можна аднесці тое, што ў 2016 годзе пры перамяшчэнні выпусцілі корпус рэактара. Генпадрадчык замяніў яго без усялякіх агаворак, але ў сувязі з гэтым крыху ссунуўся тэрмін уводу першага энергаблока: ён планаваўся на лістапад 2018 года, цяпер аднесены на снежань 2019 года. Другі энергаблок і ў цэлым станцыю мы запусцім ў сярэдзіне 2020 года.
На будпляцоўцы усё ідзе па графіку. Цяпер вядзецца будаўніцтва адначасова 142 розных аб'ектаў, пачынаючы ад ядзернай выспы і заканчваючы дапаможнымі службамі і памяшканнямі. У ліпені мы заканчваем будаўніча-мантажныя працы. У пачатку сакавіка наступнага года ў першы энергаблок павінны загрузіць ядзернае паліва, да канца ліпеня – скончыць пуска-наладачныя працы і запусціць першы блок, каб да канца 2019 года выйсці на праектную магутнасць. А 1 ліпеня 2020 года плануем запусціць другі энергаблок.
Задача, вядома, напружаная – але абсалютна рэальная.
Хто заселіцца ў «будаўнічыя» кватэры?
– Будаўніцтва горада энергетыкаў таксама знаходзіцца пад вашым пільным кантролем – ці за гэта адказваюць іншыя людзі?
– Вядома, я ў першую чаргу адказваю за будаўніцтва АЭС, але станцыя без горада энергетыкаў існаваць не можа. Калі прэзідэнт у першы раз прыляцеў на пляцоўку будаўніцтва Беларускай АЭС, ён, выйшаўшы з верталёта, паставіў задачу цалкам выразна: гэтая станцыя павінна быць самай надзейнай, самай сучаснай і самай таннай. А Астравец павінен стаць самым прыгожым раённым цэнтрам краіны. І мы стараемся гэта рабіць. Паралельна з будаўніцтвам станцыі гарадскі пасёлак Астравец ператвараецца ў сучасны горад. Мы адразу паставілі задачу: будаўнікі павінны жыць у нармальных умовах: пасля змены прыняць душ, выспацца, адпачыць, паглядзець тэлевізар. Таму ў адпаведнасці з графікам будаўніцтва станцыі і з яго апярэджаннем ўводзілася жыллё ў новых мікрараёнах, абсталяванае ўсім неабходным. Паралельна будуецца сацыяльная інфраструктура: дзіцячыя сады, школы, спартыўныя збудаванні, бальніца.
Калі будаўнікі сыдуць, ў пабудаваных для іх патрэб дамах будзе зроблены асвяжальны рамонт – і гэтыя кватэры змогуць на льготных умовах купіць тыя, хто працуе на станцыі або каля станцыі – адпаведны ўказ прэзідэнта быў падпісаны. У якасці арэнднага жылля гэтыя кватэры змогуць атрымаць і іншыя спецыялісты, якія не працуюць на АЭС.
У Астраўцы будуць вырашаны і транспартныя пытанні. Нядаўна прынята рашэнне аб тым, што работнікаў станцыі падвозіць на працу будзе новы сучасны выгляд транспарту – электробусы. Па Менску ўжо ходзіць 20 такіх. Электробусы даказалі сваю эфектыўнасць: гэта экалагічна чысты транспарт, для яго не трэба, як для тралейбусаў, ставіць слупы ўздоўж дарогі, яны адсоткаў на 15 эканамічней тралейбусаў. Сам бог загадаў, маючы сваю атамную электрастанцыю, развіваць электратранспарт!
Ці Будуць ільготы на электраэнергію?
– Многіх жыхароў раёна цікавіць пытанне: ці будуць прэферэнцыі насельніцтву на аплату электраэнергіі?
– Не. Прэферэнцыі плануюцца для рэальнага сектара эканомікі, які моцна перагружаны. Да прыкладу, два аўтамабільных гіганта – беларускі МАЗ і расійскі КамАЗ, якія працуюць на адных і тых жа рынках еўразійскіх, купляюць электраэнергію па рознай цане: МАЗ плаціць 11 цэнтаў за кілават-гадзіну, а КамАЗ – 4,5 цэнта. Думаю, не варта тлумачыць, чыя прадукцыя будзе больш канкурэнтаздольная на рыку? І гэта тычыцца не толькі гэтых прадпрыемстваў.
Другі момант: нам трэба паступова адыходзіць ад перакрыжаванага субсідзіравання. У Беларусі сёння самы нізкі тарыф на электраэнергію для насельніцтва. На захадзе насельніцтва плаціць за электраэнергію ў 2-3 разы больш, чым прамысловыя прадпрыемствы. Напрыклад, у Германіі каля 8,5 цэнта за кілават-гадзіну плаціць прамысловы вытворца, а насельніцтва – каля 27 цэнтаў. А ў нас наадварот: 11,5 цэнта плаціць той жа МАЗ, а прыватныя спажыўцы – каля 5 цэнтаў. Таму тарыф для насельніцтва будзе паступова падымацца – вядома ж, не з бухты-барахты, а па меры росту рэальнай заработнай платы. Людзі павінны аплачваць рэальны кошт гэтага кілават-гадзіны – сёння ж насельніцтва аплачвае каля 80 працэнтаў ад сабекошту электраэнергіі, газу – і таго менш: каля 43 адсоткаў.
Ставіцца задача – даць магчымасць «раскруціцца», зарабіць рэальнаму сектару эканомікі: у гэтым выпадку выйграюць і людзі. Бо, калі прадпрыемства будзе працаваць эфектыўна, укараняць новыя тэхналогіі, прадаваць прадукцыю на экспарт – тады і ў людзей будзе дастойная зарплата. А рост дабрабыту чалавека заўсёды быў у прыярытэце нашай дзяржаўнай палітыкі.
